Page 19 - Δείγμα βιβλίου Εκπ/κών, Α΄τάξη

Σύμβολα και συμβολισμοί Β΄ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ 1 - 5. Γ΄ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΤΙΒΑ
- Τι βλέπει ο Σπορίκος;
Πρώτη ενότητα Βασικά θέματα ΠΣ Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα από το ΠΣ [Σελ. βιβλίου μαθητών]
Πρώτη ενότητα
Οι μαθητές / -τριες:
ΑΡΙΘΜΟΙ 1 -5 Aρ.Φ.1.1. Καταμετρούν πραγματικά αντικείμενα και αντικείμενα σε εικόνες
και σε άλλες μορφές συμβολικών παραστάσεων και αναπτύσσουν στρατηγικές
ΜΟΥΣΙΚΑ Φυσικοί Αριθμοί (ως το 5)
ΕΙ ΣΥΝΟΛΑ
Ο καταμέτρησης στην πρώτη εκατοντάδα. [σ. 8-17]
• Καταμέτρηση ποσοτήτων Αρ.Φ.1.2. Αριθμούν μέχρι το 100 ανά 1, 2 (...) εμπρός και πίσω.[σ. 8-17]
και αρίθμηση. Αρ.Φ.1.4. Αναπαριστούν φυσικούς αριθμούς μέχρι το 100 με αντικείμενα,
• Αναπαραστάσεις, ανα- εικόνες, λέξεις, σημεία των αριθμογραμμών και με σύμβολα. [σ. 8-17]
γνώριση και γραφή. Αρ.Φ.1.5. Απαγγελλουν, διαβάζουν και γράφουν αριθμούς μέχρι το 100
(ψηφία και λέξεις). [σ. 9-17]
ΑρΦ.1.6. Αναγνωρίζουν αριθμούς (μέχρι το 100) χρησιμοποιώντας στρατη-
ΑΛΓΕΒΡΑ γικές άμεσης αναγνώρισης και αντιστοίχισης.[σ. 8-17 ]
Κανονικότητα - Συναρτήσεις

• Διερεύνηση: αναγνώ- Αλ.Κ.1.1. Αναγνωρίζουν την ύπαρξη μιας κανονικότητας. [σ. 11]
- Είσαι αγόρι ή κορίτσι;
Ζωγράφισε ριση, συμπλήρωση και Αλ.Κ.1.2. Συμπληρώνουν επαναλαμβανόμενες κανονικότητες. [σ. 11,12]
► Σύμβολα και συμβολισμοί το σύμβολό σου. Αλ.Κ.1.3. Περιγράφουν επαναλαμβανόμενες κανονικότητες και εξηγούν τη
► Οι αριθμοί 1 - 5 περιγραφή επαναλαμβα-
► Αντιστοιχίες και μοτίβα διαδικασία δημιουργίας τους. [σ. 11]
νόμενων κανονικοτήτων.
• Αναγνώριση αντιστοιχιών
6 Ακρόαση αφήγησης και συζητηση για την εισαγωγική εικόνα και τους στόχους της πρώτης ενότητας. Τα σύμβολα στην καθημερινή ζωή. 7 Αλ.Σρ.1.1. Δημιουργούν και περιγράφουν αντιστοιχίες. [σ. 8-17]

ζώα, μοιράζονται τους σπόρους τους, παίζουν τη μου- √ Σύμβολα και συμβολισμοί
σική τους, τραγουδάνε και κελαηδούν, καθένας με τον Στην εικόνα της σελίδας 6 υπάρχουν σήματα κυκλο- Β1 - Γ1 Οι αριθμοί (1-5) - Αντιστοιχίες και μοτίβα Αναπαραστάσεις του αριθμού 5
τρόπο του, και τόσα άλλα. Ο Σπορίκος εντυπωσιά- φορίας που δείχνουν απαγόρευση κυκλοφορίας οχη-
στηκε τόσο πολύ από τις περιγραφές του περιστεριού μάτων, το σύμβολο κάδου απορριμμάτων, τα μουσικά
και αποφάσισε να πάει να δει με τα ίδια τα μάτια του. σύμβολα και τον μαέστρο να διευθύνει την μπάντα. Οι √ Οι αριθμοί 1 - 5
Ακολούθησε το περιστέρι και έπιασε μία θέση πάνω μαθητές απαντούν σε ερωτήσεις του τύπου: Μπορούμε να διακρίνουμε δύο τρόπους αρίθμησης
σε ένα μεγάλο κτήριο της πλατείας που το λέγανε Μέ- και καταμέτρησης του αριθμού μιας ποσότητας πραγ-
γαρο Μουσικής. - Τι μας χρειάζεται το συγκεκριμένο σήμα; μάτων: α) Αρίθμηση και υπολογισμός με μια ματιά
β) Αρίθμηση και καταμέτρηση ένα προς ένα. Ακόμα
Από ‘κεί μπορούσε να δει όλο το χώρο της πλατείας - Πότε το χρησιμοποιούμε; Τι συμβολίζει; (subitizing) και β) Αρίθμηση ένα προς ένα. κι εμείς οι ενήλικες, όταν για παράδειγμα απαριθμού-
και να παρακολουθήσει με προσοχή την κίνηση και τη - Γνωρίζετε άλλα σύμβολα ή σήματα; α) Αρίθμηση και καταμέτρηση με άμεση οπτική με τα παιδιά που συνοδεύουμε μέσα σε ένα λεωφο-
ζωή σε αυτή. Δίπλα στο σιντριβάνι είδε βιολιστές να - Μπορείτε να φτιάξετε κάποιο δικό σας; εκτίμηση, «Με μια ματιά»(subitizing). Τα παιδιά είναι
παίζουν βιολιά, αλλά πόσοι ήταν, αυτοί και τα βιολιά - Γνωρίζετε κάποιο σύμβολο που να χρησιμοποιεί- προικισμένα από τη γέννησή τους με την ικανότητα ρείο, χρησιμοποιούμε το δάχτυλό μας ή κουνάμε το
κεφάλι μας για κάθε παιδί που μετράμε. Αυτό που
τους, δεν ήξερε να μετρήσει. Ήταν όμως σίγουρος ότι ται στα μαθηματικά; να αντιλαμβάνονται μεγέθη και ποσότητες μέσα από κάνουμε στην πραγματικότητα είναι να αντιστοιχίζου-
οι βιολιστές κρατούσαν στα χέρια τους από ένα βιολί οπτικά ερεθίσματα. Ακόμα και στην ηλικία που δεν
ο καθένας και ήταν όσα και τα βιολιά. Ήταν σίγου- Επί τροχάδην, παροτρύνουμε τους μαθητές να επι- γνωρίζουν να μετράνε, είναι σε θέση να αντιληφθούν με ένα προς ένα, τον αριθμό που λέμε από μέσα μας
με μία κίνηση για κάθε παιδί ξεχωριστά. Η απαρίθμη-
ρος επίσης, χωρίς να μπορεί να το εξηγήσει, ότι οι δείξουν μερικά σήματα με ήχο ή σιωπηλά, για να εκ- με μια ματιά την ποσοτική διαφορά, για παράδειγ- ση προϋποθέτει, αφενός την ικανότητα αντιστοίχισης
φράσουν κάτι συγκεκριμένο.
κιθαρίστες που έπαιζαν στο κέντρο της πλατείας ήταν μα, ανάμεσα σε ένα πιάτο με δύο μήλα και σε ένα
περισσότεροι από τους βιολιστές και λιγότεροι από √ Καταμέτρηση πραγμάτων 1 - 5 πιάτο με τρία ίδια μήλα. Η ομαδοποίηση πραγμάτων και σχηματισμού ζευγαριών ανάμεσα στις λέξεις και
τα πράγματα, και αφετέρου, τη γνώση της σειράς και
του μουσικούς που έπαιζαν με την μπάντα στην εί- Οι μαθητές απαριθμούν πράγματα, π.χ., είναι μία λειτουργία του μυαλού που αρχίζει σε πολύ της θέσης των αριθμών. Επιπρόσθετα, η αρίθμηση
σοδο του μεγάρου. Παρατήρησε ακόμα ότι, πάνω και πρώιμο στάδιο της ανάπτυξής του και συνδέεται με
κάτω από τα παγκάκια, μερικά περιστέρια έψαχναν - Πόσα είναι στο κάθε είδος; (είδος δέντρου, που- τη χωρική και εποπτική αντίληψη που αναπτύσσεται. συμπληρώνεται με την ευρύτερη εννοιολογική κατα-
νόηση των αριθμών.
για σπόρους και ψίχουλα που άφηναν οι άνθρωποι. λιών, μουσικών οργάνων κ.ο.κ.) Οι εικονιστικές αναπαραστάσεις που εσωτερικεύουν
Πρώτη φορά έβλεπε τόσα πολλά περιστέρια μαζί. - Ποια ομάδα μουσικών έχει 3 ανθρώπους; 5; Πε- τα παιδιά με τη βοήθεια της γλώσσας και του συμ- Με τις δρατηριότητες της ενότητας αυτής απο-
«Πόσα πολλά είναι, όμως;» αναρωτήθηκε από πε- ρισσότερους / Λιγότερους; βολισμού βοηθάνε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της μα- βλέπουμε στην γενικότερη κατανόηση των αριθμών
ριέργεια ο Σπορίκος, γιατί δεν μπορούσε να μετρήσει; - Πόσα πουλιά πετούν; Κάθονται πάνω στο δέ- θηματικής σκέψης. Σε αρχαιότερους πολιτισμούς, οι 1-5, μέσα από διαδικασίες απόδοσης νοήματος σε
άνθρωποι χρησιμοποίησαν παρόμοιες αναπαραστά-
αυτούς, όπως είναι η αρίθμηση, η καταμέτρηση, η
ντρο; Κάτω από τα παγκάκι;
Κοίταξε τριγύρω του απορημένος κι αμέσως διαπί- σεις για να δηλώσουν, αριθμητικά σύμβολα, π.χ.στον διάταξη, η κατασκευή και η ανάλυσή τους.
στωσε ότι υπήρχαν κι άλλα πράγματα που δεν μπο- Επισημαίνουμε τα αντίστοιχα αριθμητικά σύμβολα λατινικό τρόπο γραφής, ο αριθμός 5 αναπαριστάται
ρούσε να εξηγήσει, όπως τα σύμβολα στις πινακίδες των ποσοτήτων που καταμετρούμε. με το ένα χέρι (V), ο αριθμός 8 με ένα χέρι και τρία √ Αντιστοιχίες και μοτίβα
και τη σκεπή του μεγάρου. Σελίδα 7 δάχτυλα (VIII) κ.λπ. Στη σύγχρονη διδακτική, αξιοποι- Οι ικανότητες αντιστοίχισης και συμβολικής σύνδε-
Εσείς, που ακούτε τη ιστορία του Σπορίκου, μπο- Καλούμε τους μαθητές να περιγράψουν τα σύμβολα ούμε τις εμπειρίες αυτές με τη χρήση και την εσωτερί- σης πραγμάτων ένα προς ένα είναι χρήσιμες στην
ρείτε να τον βοηθήσετε να μετρήσει και να εξηγήσει της σελίδας, απαντώντας σε ερωτήσεις όπως, κευση αναπαραστάσεων των αριθμών που πετυχαί- αρίθμηση και την καταμέτρηση ποσοτήτων και γενι-
μερικά σύμβολα που είδε; νουμε με το ζάρι, τα τραπουλόχαρτα, τα δάχτυλα των κότερα στην νοηματοδότηση και την κατανόηση των
- Τι θέλει να μας πει η τάδε εικόνα, π.χ. η εικόνα χεριών κ.ά. (βλ. για παράδειγμα, τις αναπαραστάσεις αριθμών.
Με αφετηρία την αφήγηση και την εικονογράφηση, με το ανθρωπάκι στον κάδο; Πού τη συναντάμε; του αριθμού 5).
κατευθύνουμε τη συζήτηση στα διδακτικά αντικείμενα - Σε ποια περίπτωση είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε Η ενασχόληση των μαθητών με την ανάλυση και
της ενότητας αυτής. το τάδε σήμα ή σύμβολο; τη συμπλήρωση μοτίβων βοηθάει στην ανάπτυξη

38 Μαθηματικά Α΄Δημοτικού, Με τον Σπορίκο και τον Φουντούκο - Βιβλίο εκπ/κού Α΄ Μέρος, 1η ενότητα 39