Page 15 - ekp_g

1.iii. Σχέσεις στον χώρο - Συμμετρία (ΙΕΠ: ΠΣ 2021) Α΄ Δραστηριότητες με τον Σπορίκο και τον Φουντούκο
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση: Σελίδες φυλλαδίου, 16 - 17
Γνώσεις Δεξιότητες Στάσεις
► Να αντιλαμβάνονται τους γεωμετρικούς ► Να αναγνωρίζουν απλά συμμετρικά
μετασχηματισμούς ως προς τον άξονα και σχήματα.
ως προς τη θέση (π.χ. να αναγνωρίζουν το ► Να αναγνωρίζουν σχήματα και μορ- ► Να εκτιμούν Μυστικά της φύσης (αφήγηση) (iii)
αναλλοίωτο σχημάτων που υπόκεινται σε φές με άξονες συμμετρίας. την αξία της Μια μέρα που ο ήλιος έλαμπε ο Σπορίκος βγήκε όπως συνήθιζε στο
μετασχηματισμούς μεταφοράς και στροφής ► Να εντοπίζουν άξονες συμμετρίας σε συμμετρίας στην δασάκι. Όπως πετούσε πάνω από τα νερά της λιμνούλας που σχημά-
(ενδεικτικά παραμένει τετράγωνο, αν αλλάξει σχήματα (δισδιάστατα και τρισδιάστατα). οργάνωση και τιζε το ρυάκι, είδε μέσα στο νερό ένα πουλί ολόιδιο με τον εαυτό του.
ή το στρίψω. ► τη δόμηση των Έκανε μία στροφή για να το δει καλύτερα και σαν από θαύμα το ίδιο
Να κατασκευάζουν απλά γεωμετρικά μορφών στο
► Να αντιλαμβάνονται τη συνολική διατήρη- σχήματα για να προσεγγίσουν τις ιδιότη- περιβάλλον. έκανε κι εκείνο σαν να τον ακολουθούσε. Ο Σπορίκος παραξενεύτηκε 7 Μυστικά της φύσης
ση της μορφής ενός σχήματος του μήκους τες της συμμετρίας με εμπειρικό τρόπο.
και της γωνίας στην αξονική συμμετρία. και στάθηκε σε ένα κλαδί του δέντρου για να δει τι ακριβώς συμβαίνει.
Το άλλο πουλί χάθηκε από τα μάτια του κι ο Σπορίκος αναρωτιόταν πού
Ενδεικτικές Δραστηριότητες (1.iii) να πήγε. Όπως καθόταν στο κλαδί του δέντρου, είδε τρία ελάφια που
• Αξιοποιώντας έναν χάρακα ή ένα σχοινί, αναζητούν κάθετους και οριζόντιους άξονες συμμετρίας σε επί- περπατούσαν δίπλα στα νερά της λίμνης και άλλα τρία μέσα στο νερό,
πεδα γεωμετρικά σχήματα και αντικείμενα, σε παραδοσιακά υφαντά ή πλακάκια, με σκοπό να τγα ανα- ολόιδια με τα αληθινά. Τα ελάφια του νερού ακολουθούσαν τα αληθινά
παραστήσουν στο δικό τους σχέδιο. ελάφια, βήμα το βήμα. «Α, σήμερα δεν μπορώ να καταλάβω τι συμβαί-
• Κατασκευάζουν συμμετρικά σχέδια διπλώνοντας το χαρτί ή ενώνοντας τα ίδια κομμάτια ή συμπληρώνο- νει γύρω μου», είπε απογοητευμένος ο Σπορίκος. «Υπάρχει κανείς να
ντας από ένα σχέδιο που λείπει το άλλο μισό (π.χ. αξιοποιούν κάποιον πίνακα ζωγραφικής, εικόνες με με βοηθήσει;»
φυτά, ανθρώπινο σώμα κ.λπ.). Ο Σπορίκος κάθισε πολύ ώρα πάνω στο ίδιο κλαδί και σκεφτόταν τα
ελάφια και το πουλί που είχε δει μες στο νερό. Βυθισμένος στις σκέψεις 16 Συμμετρία.
Συμμετρία του παρατήρησε και κάτι ακόμα. Το κλαδί που καθόταν, όσα φύλλα είχε
από την μια πλευρά, τόσα και ολόιδια είχε και από την άλλη πλευρά. Χρωμάτισε συμμετρικά! ℮ ℮ ℮
∆/Ε
Διδακτικές επισημάνσεις (iii) «Μυστήριο πράγμα» σκέφτηκε, «τόσες φορές που κάθισα εδώ πάνω, ℮ ℮ ℮
Η συμμετρία συμβαδίζει με τη φυσική αρμονία και την ομορφιά. Τα παιδιά, συνήθως, ανακαλύ- πρώτη φορά το ανακαλύπτω». Δεν πρόλαβε να τελειώσει τη σκέψη του
πτουν διαισθητικά τη συμμετρία πάνω στο σώμα τους. Κοιτώντας σε έναν καθρέφτη, μπορούν να και τι ανακαλύπτει… Τα φύλλα του δέντρου μοιάζουν το ένα με το άλλο.
παρατηρήσουν στο είδωλό τους, περισσότερες συμμετρικές λεπτομέρειες, π.χ. στα χρώματα ή το Έχουν έναν άξονα που τα χωρίζει σε δύο όμορφα συμμετρικά μέρη! Ο
σχήμα των ματιών τους, στη μύτη, στα αφτιά τους κ.ά. Συμμετρίες μπορούν, επίσης να παρατηρή- Σπορίκος τρελάθηκε από τη χαρά του. Φτερούγισε στο αέρα κι άρχισε
σουν στο φυσικό περιβάλλον (φύλλα, φυτά, ζώα κ.ά.), σε διάφορα αντικείμενα του σπιτιού (έπιπλα, να τραγουδάει,
σκεύη κ.α.) ή και στην αρχιτεκτονική του ίδιου του σπιτιού τους (παράθυρα, πόρτες κ.ά.). Βασική
προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η νοητή γραμμή, ως προς την οποία τα παιδιά εξετάζουν τη συμμε- Τσίρι τσίρι, τσίρι τρό!
τρία, ο άξονα συμμετρίας. Τα παιδιά πρέπει, συνεπώς, να ασκηθούν στο να φαντάζονται τον άξονα Βρήκα ένα μυστικό!
συμμετρίας. Η πρωταρχική επιδίωξή μας είναι να μυήσουμε τα παιδιά στον τρόπο, να βλέπουν τις Κάθε φύλλο που κοιτώ,
συμμετρίες γύρω τους και να ανακαλύπτουν την ομορφιά τους. Σε δεύτερο πλάνο έρχεται η ενασχό- είναι και συμμετρικό! 17
λησή τους με συμμετρικές κατασκευές, το να χρωματίζουν, να συμπληρώνουν και να κατασκευάζουν
δικές τους συμμετρίες. Τσίρι τσίρι τσίρι τρο!
Οι δραστηριότητες που προτείνουμε στηρίζονται στις διαισθητικές εμπειρίες των μαθητών περί είναι μεγάλο μυστικό!
συμμετρίας με αναφορές στη συμμετρίες του ανθρώπινου σώματος ή των ζώων, στις κατασκευές Η φύση η μητέρα
της φύσης και του ανθρώπου. Χρησιμοποιούμε τις έννοιες συμμετρία και ασυμμετρία παράλληλα, είναι απλοχέρα!
γιατί κατανοούμε πληρέστερα τη συμμετρία όταν τη συγκρίνουμε με την ασυμμετρία. Χρησιμοποι-
ούμε το καθρεφτάκι για να βοηθήσουμε τα παιδιά να διαπιστώσουν την κατοπτρική συμμετρία με Δραστηριότητες σε συνέχεια της αφήγησης (iii)
εμπειρικό τρόπο και το τετραγωνισμένο χαρτί για να προσανατολίζονται πρακτικά και εύκολα στον • Συζήτηση για το νόημα της αφήγησης.
άξονα συμμετρίας. • Συλλογή και μελέτη φύλλων δένδρων ή λουλουδιών με συμμετρική

νεύρωση.
Βασικές λέξεις και έννοιες • Συμπλήρωση και χρωματισμός των μισοτελειωμένων συμμετριών στις
Συμμετρία / ασυμμετρία, συμμετρικός, -ή, -ό. σελίδες 16 και 17 του φυλλαδίου.

14 Με τον Σπορίκο και τον Φουντούκο, Δραστηριότητες Μαθηματικών για το Νηπιαγωγείο 15