Page 13 - ekp_m

3. ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Δραστηριότητες με τον Σπορίκο και τον Φουντούκο (3.i)

3.i. Επίλυση απλών μαθηματικών προβλημάτων συλλογής και οργάνωσης δεδομένων (ΠΣ 2021) Ομάδες με χρωματιστά φανελάκια!
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση: Ο Σπορίκος έχει ένα πρόβλημα με το Δημήτρη. Πολύ συχνά, όταν τον βλέπει από μακριά, μπερ-
Γνώσεις Δεξιότητες Στάσεις δεύεται. Δεν είναι σίγουρος, αν είναι ο Δημήτρης αυτός που βλέπει ή κάποιο άλλο παιδί. Η αιτία που
► Να κατανοούν την ► Να διατυπώνουν με κατάλληλο τρόπο τα ερωτήματα ► Να υιοθετούν συμβαίνει αυτό είναι τα ρούχα του Δημήτρη. Ο Σπορίκος και το σόι του, αλλά και όλα τα πουλιά και
έννοια των αριθμών ενός μαθηματικού προβλήματος, τα οποία μπορούν σταδιακά τη μεθο- τα ζώα, δεν φοράνε ρούχα, έτσι, όπως κάνουν οι άνθρωποι. Έχουν τη γούνα τους, το τρίχωμα ή τα
(διατήρηση αριθμών, να απαντηθούν με (κατηγορικά) δεδομένα (π.χ. ποιο δολογία επίλυσης πούπουλα και αυτή αλλάζει ελάχιστα από το χειμώνα στο καλοκαίρι. Αντίθετα οι άνθρωποι, όπως
διαδοχή αριθμών) (i) είναι το αγαπημένο σας χρώμα, ποια από τις ιδέες που προβλήματος (αλ- κάνει τώρα κι ο Δημήτρης, τη μια μέρα μπορεί να φοράνε κόκκινο φανελάκι και την άλλη γαλάζιο.
(αφορά στόχους της διατυπώθηκαν προτιμάτε. γοριθμική σκέψη) Για τα πουλιά που βλέπουν καλύτερα απο τους ανθρώπους ξεχωρίζουν εύκολα από μακριά! Το πιο
προηγούμενης εν. 2). ► Να αναλύουν και να επιμερίζουν το μαθηματικό για να αναλύουν αστείο ήταν μια ημέρα που τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες για να παίξουν. Η μία ομάδα φορούσε
► Να αναγνωρίζουν πρόβλημα σε βήματα ανάλογα με τις συνθήκες και το και να ερμηνεύουν κόκκινο φανελάκι, η άλλη γαλάζιο και η άλλη κίτρινο. Οι κίτρινοι κυνηγούσαν τους κόκκινους, οι κόκ-
τα στάδια επίλυσης πλαίσιο του προβλήματος. εκπαιδευτικές και κινοι τους πράσινους και οι πράσινοι τους κίτρινους. Κάθε φορά που έπιαναν τον αντίπαλό τους, τον
ενός προβλήματος ► Να συλλέγουν και να οργανώνουν δεδομένα μέσω καθημερινές κατα- έβαζαν σε μια γραμμή κι έτσι αυτοί σχημάτιζαν σειρές με πράσινους, κίτρινους και κόκκινους παίχτες.
(μοντελοποίηση). μικρών ερευνών χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργα- στάσεις εντός και
► Να διερευνούν λεία (π.χ. χαρτιά, μολύβια, υπολογιστή φωτογραφική εκτός της σολικής Παιχνίδι σε ανοιχτό χώρο
σχέσεις ανάμεσα σε μηχανή, πίνακα διπλής εισόδου, υπολογιστικό φύλλο. τάξης. Κυνηγητό σε τρεις ομάδες παιδιών με διαφορετικό χρώμα η καθεμιά, όπως περιγράφεται στην
αριθμούς και σύνολα, ► Να κατασκευάζουν πίνακες μονής ή διπλής εισόδου ► Να αξιοποιούν αφήγηση. Όταν πιαστούν όλοι οι παίχτες μιας ομάδας, το παιχνίδι σταματάει. Μετράμε πόσοι παί-
σύμβολα, σχήματα για να οργανώνουν τα δεδομένα τους. τις γνώσεις για να χτες είναι σε κάθε σειρά και χρώμα. Κερδίζει η ομάδα με τα λιγότερους πιασμένους παίχτες.
(να εστιάζουν σε μια ► Να κατασκευάζουν γραφικές παραστάσεις (διαγράμ- διατυπώσουν υπο-
ιδιότητα ενός αντικει- ματα και εικονογράμματα) χρησιμοποιώντας σύμβολα θέσεις σε σχέση με Β΄ Δραστηριότητες στην αίθουσα (3.i)
μένου, π.χ. χρώμα, και αντικείμενα που αφορούν διάφορες εκπαιδευτικές ένα πρόβλημα που
να κάνουν απλές και καθημερινές καταστάσεις. έχουν να λύσουν. Διάταξη αντικειμένων σε στήλες
μαθηματικές πράξεις, ► Να αντιπαρα- Δίνουμε σε μια ομάδα παιδιών ισομεγέθη κυβάκια δύο χρωμάτων, π.χ.
να κάνουν συγκρίσεις ► Να «διαβάζουν» πληροφορίες σε εικονογράμματα βάλλουν τις διαφο- 5 πράσινα και 4 κόκκινα, για να τα χωρίσουν σε ομάδες σύμφωνα με το
π.χ. μεγεθών) (i, ii) και διαγράμματα και να αξιολογούν τις λύσεις / απαντή- ρετικές λύσεις ενός χρώμα τους και να φτιάξουν δύο πύργους διαφορετικού χρώματος.
σεις στα προβλήματα που έχουν εργαστεί, ανάλογα με προβλήματος. - Ποιος πύργος είναι ψηλότερος. Πόσους ορόφους (Πόσα κυβάκια) έχει;
τα ερωτήματα που έχουν θέσει στην αρχή. - Πόσους ορόφους (Πόσα κυβάκια) έχει ο μικρότερος πύργος;

Ενδεικτικές Δραστηριότητες - Μπορείς να το ζωγραφίσεις τον έναν πύργο δίπλα στον άλλον;
• Σε ομάδες αναλαμβάνουν ρόλους και θέτουν στη σωστή σειρά τα βήματα που πρέπει να ακολου- Χρώμα μαλλιών
θήσουν για να λύσουν ένα πρόβλημα, όπως για να αποφασίσουν με ποια από τα προτεινόμενα
θέματα θα ασχοληθούν (π.χ. εντοπίζω τον στόχο, καταγράφω τα θέματα που έχουν προταθεί, κάνω Χαράσσουμε ένα διάγραμμα με τρεις στήλες: μία στήλη για το μαύρο
ψηφοφορία, συλλέγω δεδομένα κ.λπ.). χρώμα, μία για το καστανό και μία για το ξανθό χρώμα μαλλιών. Κάθε γ) Κάρτες με περίγραμμα ματιών για χρωματισμό
• Συλλέγουν δεδομένα σε ψηφοφορίες που οργανώνουν στην τάξη για να πάρουν αποφάσεις με παιδί σηκώνεται στον πίνακα και χρωματίζει ένα τετραγωνάκι στη στή-
δημοκρατικό τρόπο (π.χ. να απαντήσουν στο ποιος είναι ο αγαπημένος σούπερ ήρωας της τάξης). λη χρώματος που το χρώμα το μαλλιών του ταιριάζει περισσότερο. Συ-
• Για την οργάνωση των δεδομένων σε ένα χαρτόνι δημιουργούν έναν πίνακα διπλής εισόδου με τα γκρίνουμε το ύψος των στηλών και συμπεραίνουμε ποιο χρώμα μαλλιών
ονόματά τους και τους ήρωες που έχουν εκτυπώσει, ώστε συμπληρώνοντας τις επιλογές τους να έχουν οι περισσότεροι στην τάξη. Παρόμοια, διετρευνούμε για το χρώμα
δημιουργηθεί μια εικονική απεικόνιση με τις επιλογές τους για τον αγαπημένο ήρωα (π.χ. υπερή- των ματιών ή κάποιου ρούχου που φοράνε τα παιδιά. Εάν έχουμε δια-
ρωα, ήρωες της επανάστασης του 1821 κ.λπ.). θέσιμα έγχρωμα αυτοκόλλητα, μπορούμε να κάνουμε τη δραστηριότητα
• Για τη διεξαγωγή των αποτελεσμάτων σε μια ψηφοφορία μελετούν το ραβδόγραμμα που έχει δημι- πάνω σε ένα χαρτί μεγάλων διαστάσεων, όπου χαράσσουμε το διάγραμ-
ουργηθεί, καταμετρούν τις ψήφους και καταλήγουν στο συμπέρασμα (βάζοντας εικόνες των ηρώων
τη μια πάνω από την άλλη δημιουργείται μια ράβδος για τον κάθε ήρωα, ώστε τα παιδιά να κάνουν μα και τα παιδιά κολλάνε από ένα αυτοκόλλητο στο χρώμα τους.
εκτιμήσεις και να τις ελέγξουν «διαβάζοντας» το ραβδόγραμμα. Αρχικό γράμμα ονομάτων

Διδακτική προσέγγιση (3.i) Μοιράζουμε στα παιδιά από ένα χαρτί και ζητούμε να γράψουν το όνο- Επιτρέπεται η αναπαραγωγή της σελίδας αυτής για σχολική χρήση. 101
© www.sporikos.com
Με τις δραστηριότητες στατιστικής, τα νήπια συλλέγουν πληροφορίες για να απαντήσουν σε κλει- μά τους. Στη συνέχεια χαράσσουμε μία γραμμή στο πάτωμα, ή κολλάμε α) Κατηγορίες δεδομένων και απεικόνιση σε δύο στήλες
στά ερωτήματα, όπου ο αριθμός των απαντήσεων είναι περιορισμένος, π.χ., μία ταινία και καλούμε τα παιδιά που το όνομά τους αρχίζει από Α να
- Πόσα είναι τα αγόρια και πόσα τα κορίτσια στην τάξη μας; τοποθετήσουν τα χαρτάκια τους στην ίδια στήλη πάνω στη γραμμή. Κά-
- Πώς θα τακτοποιήσουμε τα συγκεκριμένα παιχνίδια στη ραφιέρα; νουμε το ίδιο και με τα άλλα γράμματα. Στο τέλος, καλούμε τα παιδιά να
Στη συνέχεια αναζητούμε από κοινού τρόπους να οργανώσουμε τα δεδομένα που έχου συλλέ- παρατηρήσουν τις στήλες και να βρουν ποια είναι ψηλότερη, δηλαδή,
ξει, για να τα παρουσιάσουμε και να εξηγήσουμε το νόημά τους. Τα ερωτήματα που απευθύνουμε ποια έχει περισσότερα ονόματα. Έτσι βρίσκουμε από ποιο γράμμα αρχί-
στα νήπια είναι απλά και σχετίζονται με την κατηγοριοποίηση, ομαδοποίηση και ποσοτική διάταξη ζουν τα περισσότερα ονόματα των παιδιών στην τάξη.
αντικειμένων σε στήλες, σειρές ή ράφια. Σε δεύτερο επίπεδο, χρησιμοποιούμε κενά γραφήματα, στα Δ΄ Δραστηριότητες με φύλλα εργασίας (3.i)
οποία διατάσσουμε αντικείμενα ή χρωματίζουμε ποσότητες. Σ Κατηγοριοποίηση δεδομένων και απεικόνιση

Βασικές λέξεις και έννοιες Ε΄ Διαδραστικές εφαρμογές (3.i)
Ομάδα, στήλη, σειρά, περισσότερα / λιγότερα, διαφορά. Σ_Ραβδόγραμμα 0-5. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή της σελίδας αυτής για σχολική χρήση. 99
© www.sporikos.com
12 Με τον Σπορίκο και τον Φουντούκο, Δραστηριότητες Mαθηματικών για το Νηπιαγωγείο 13